Борбор Азиядагы абанын булганышы ДСУнун стандарттарынан алда канча ашып кетти

2024-жылдагы маалыматтарга ылайык, Борбордук Азия чөлкөмүнүн ири шаарларында PM2.5 деңгээли ДСУнун сунуштарынан бир топ жогору. Бул тууралуу швейцариялык IQAir компаниясы даярдаган баяндамада айтылат.

 Отчет глобалдык абанын абалынын тынчсыздандырган көрүнүшүн көрсөтөт: дүйнөдөгү шаарлардын 17 пайызы гана Дүйнөлүк саламаттыкты сактоо уюмунун (ВОЗ) абанын сапаты боюнча сунуштарына жооп берет.

 Отчетто майда бөлүкчөлөр - PM2.5 дүйнөнүн көпчүлүк өлкөлөрүндө жана аймактарында коопсуз деңгээлден ашып кеткени белгиленет. Бул заттар ден-соолукка олуттуу зыян келтирүүчү негизги булгоочу заттар.

 Абанын булганышы боюнча алдыңкы өлкөлөр:

 Чад – PM2,5 деңгээли 91,8 микрограмм/м³. Бул ДСУнун сунуштарынан 18 эсе жогору.

 Бангладеш – 78 микрограмм/м³;

 Пакистан – 73,7 микрограмм/м³;

 Конго Демократиялык Республикасы – 58,2 микрограмм/м³;

 Индия – 50,6 микрограмм/м³.

 Бул өлкөлөрдө PM2.5 деңгээли ДСУ сунуштагандан 10 эсе жогору. Жалпысынан отчетто камтылган 138 өлкөнүн жана аймактардын 126сында (91,3 пайыз) PM2.5 деңгээли ДСУ сунуш кылган 5 микрограмм/м³ чегинен жогору болгон.

 Ошондой эле, 2024-жылдагы маалыматтарга ылайык, Борбордук Азия чөлкөмүнүн ири шаарларында PM2.5 деңгээли ДСУнун сунуштарынан бир топ жогору:

 Душанбе – 46,3 микрограмм/м³;

 Ташкент – 31,4 микрограмм/м³;

 Бишкек – 21,2 микрограмм/м³;

 Ош – 20,5 микрограмм/м³;

 Алматы – 20,3 микрограмм/м³;

 Босого – 15,4 микрограмм/м³.

 Салыштырмалуу төмөн индекси бар Астанада да PM2.5 деңгээли ДСУ сунуштагандан үч эсе жогору деп катталган.

 Белгилей кетсек, АКШнын Айлана-чөйрөнү коргоо агенттиги мурда элчиликтин абанын сапатын көзөмөлдөө программасы аркылуу чогултулган маалыматтарды AirNow тиркемеси жана башка платформалар аркылуу таратууну токтоткон. Бул программа дүйнө жүзүндөгү жергиликтүү тургундарга жана изилдөөчүлөргө ар кайсы шаарлардагы абанын сапатын талдап, салыштырууга мүмкүндүк берди. Расмий билдирүүгө ылайык, абанын сапатына мониторинг жүргүзүү боюнча глобалдык программанын токтотулушу каржылык чектөөлөргө байланыштуу, ошондуктан Мамлекеттик департамент мониторинг тармагын жабууга аргасыз болду. Бирок элчиликтерге жана консулдуктарга ички мониторингди улантуу тапшырмасы берилди, эгерде каржылоо калыбына келсе, келечекте маалымат алмашуу жанданышы мүмкүн.